Μελάνωμα

Τι είναι το Μελάνωμα

Το μελάνωμα είναι ένα κακόηθες νεόπλασμα που προέρχεται από τα μελανοκύτταρα. Τα μελανοκύτταρα εντοπίζονται στο κατώτερο στρώμα της επιδερμίδας και παράγουν μελανίνη, τη χρωστική που προσδίδει το χρώμα του δέρματος.

Το μελάνωμα έχει όψη παρόμοια με αυτήν που έχει ένας σπίλος. Ωστόσο, παρουσιάζει διαφορετική μορφολογία. Μπορεί να έχει χρώμα μαύρο, μπλε, σκούρο καφέ ή γκρίζο και σε πιο σοβαρές περιπτώσεις ενδέχεται να διογκωθεί και να παρατηρηθεί σταδιακά πάχυνση.  Δεν αποκλείεται να συνοδεύεται από συμπτώματα, όπως ο κνησμός, η αιμορραγία και η εφελκιδοποίηση.

Αναπτύσσεται συνήθως σε σημεία του σώματος που εκτίθενται περισσότερο στην ηλιακή ακτινοβολία, κυρίως, δηλαδή, στα άνω και κάτω άκρα. Αρκετές φορές, επίσης, εντοπίζεται στην κεφαλή, στο πρόσωπο ή στα αυτιά. Ωστόσο, μπορεί να εμφανιστεί ακόμα και στις παλάμες, στα πέλματα και το περίνεο και αποτελεί την πιο επικίνδυνη μορφή καρκίνου του δέρματος, λόγω του γεγονότος ότι μπορεί να δώσει μεταστάσεις σε κάθε όργανο ή ιστό του σώματος.

Το μελάνωμα εμφανίζεται ολοένα και με μεγαλύτερη συχνότητα και προσβάλλει κυρίως τις γυναίκες ηλικίας 25-29 ετών, ενώ οι επιπτώσεις του αυξάνονται ραγδαία με την πάροδο των ετών. Πρόκειται για την πιο επικίνδυνη μορφή καρκίνου του δέρματος, λόγω ότι διασπείρεται μέσω του λεμφικού συστήματος ή του αίματος (αιματογενής διασπορά) και μπορεί να δώσει μεταστάσεις σε διάφορα όργανα του σώματος, όπως στο συκώτι, στους πνεύμονες και στον εγκέφαλος.

• Έγκυρη Πρόληψη
• Ψηφιακή Ολόσωμη Χαρτογράφηση 

Μελάνωμα & Σημεία εμφάνισης

Το μελάνωμα αναπτύσσεται συνήθως σε σημεία του σώματος που εκτίθενται περισσότερο στην ηλιακή ακτινοβολία, κυρίως, δηλαδή, στα άνω και στα κάτω άκρα (πόδια). Αρκετές φορές, επίσης, εντοπίζεται στο κεφάλι, στο πρόσωπο (μύτη, μάτι, χείλη) και στα αυτιά.

Το μελάνωμα, μάλιστα, ενδέχεται να αναπτυχθεί και σε ασυνήθιστες περιοχές, παραδείγματος χάριν στο νύχι, στα δάχτυλα των χεριών, στη γλώσσα, στην περιοχή των ούλων, στα γεννητικά όργανα (κόλπος, πέος) ή στον πρωκτό. Μπορεί να εμφανιστεί ακόμα και στις παλάμες, στις πατούσες και στο περίνεο.

Το μελάνωμα στους άνδρες εντοπίζεται συνηθέστερα στον κορμό (ράχη, στήθος κοιλιά), στο κεφάλι και στο λαιμό, ενώ στις γυναίκες αναπτύσσεται συχνότερα στους βραχίονες και στις κνήμες.

Συμπτώματα Μελανώματος

Στα αρχικά στάδια, το μελάνωμα δε δίνει συμπτώματα, με αποτέλεσμα οι ασθενείς να επισκέπτονται καθυστερημένα το γιατρό. Όταν, όμως, εξελιχθεί σε προχωρημένο στάδιο, τα ύποπτα σημεία και συμπτώματα που μαρτυρούν την ύπαρξη μελανώματος, κι όχι απλώς ενός ακίνδυνου σπίλου, είναι τα εξής:

• Με την πάροδο του χρόνου η ελιά μεταλλάσσεται και παρατηρούνται αλλαγές που αφορούν στο μέγεθος, στο σχήμα και στο χρώμα της βλάβης.
• Η ελιά αποκτά ακανόνιστα ή ασαφή όρια και χαρακτηρίζεται από ασυμμετρία.
• Μπορεί να δημιουργηθεί κρούστα γύρω από την ελιά ή να προκληθεί αιμορραγία.
• Ο σπίλος, πέρα από την αλλαγή του χρώματος του, μπορεί να εμφανίζει πολλά και διαφορετικά χρώματα, με μεγαλύτερη συχνότητα το κόκκινο, το μαύρο ή το καφέ.
• Η διάμετρος του μελανώματος συνήθως είναι μεγαλύτερη των 6 χιλιοστών.
• Εξέλκωση και κνησμός ενδέχεται να υποδηλώνουν κακοήθη εξαλλαγή του σπίλου.

Μορφές Μελανώματος

Το μελάνωμα διακρίνεται σε ορισμένες μορφές, οι οποίες είναι οι εξής:

Οζώδες μελάνωμα: αποτελεί την πιο επιθετική μορφή μελανώματος, διότι η κακοήθεια συνήθως γίνεται εμφανής, όταν έχει πλέον σχηματιστεί στην επιδερμίδα κάποιο εξόγκωμα. Η δερματική βλάβη εκφράζεται με τη μορφή ενός διηθημένου οζιδίου χρώματος σκούρου ή μαύρου. Ωστόσο, δεν αποκλείεται να έχει γκριζωπή, λευκή, καφετί, μπλε ή κοκκινωπή απόχρωση. Ο όγκος εν τέλει γίνεται πληγή και αιμορραγεί. Παρουσιάζεται κυρίως στο κεφάλι, στο λαιμό, στον κορμό, στα πόδια, τα χέρια και στο κρανίο (ειδικότερα στους άνδρες).

Επιφανειακά επεκτεινόμενο μελάνωμα: ξεκινά από την επιδερμίδα σαν μια υπερμελαχρωματική κηλίδα η οποία εν συνεχεία εισέρχεται σταδιακά στο δέρμα. Όταν αρχίζει να επεκτείνεται βαθύτερα, σχηματίζονται σταδιακά οζίδια, το χρώμα των οποίων διαθέτει διάφορες αποχρώσεις του καφέ και του μαύρου με εστίες ερυθρού, γκρι και άσπρου.

Αμελανωτικό μελάνωμα: πρόκειται για ένα σκληρό ογκίδιο, στο οποίο συχνά παρουσιάζεται πληγή και χαρακτηρίζεται από έλλειψη μελάγχρωσης.

Μελάνωμα αναπτυσσόμενο σε κακοήθη φακή: εκδηλώνεται κυρίως στο πρόσωπο, στα μάγουλα, στο μέτωπο και στη μύτη ατόμων προχωρημένης ηλικίας σαν μια επίπεδη μελαγχρωματική βλάβη, η οποία αυξάνεται σταδιακά και φθάνει στο έδαφος κακοήθους φακής, ένα τμήμα της οποίας καθίσταται παχύ και οζώδες. Στη συγκεκριμένη περίπτωση, έχει διεισδύσει στη βασική μεμβράνη. Εντός της βλάβης παρατηρείται μία ποικιλία χρωμάτων

Αίτια Μελανώματος

Η υπεριώδης (UV) ακτινοβολία του ήλιου, όπως προαναφέρθηκε, αποτελεί έναν εξαιρετικά επικίνδυνο παράγοντα ανάπτυξης μελανώματος. Οι άνθρωποι, μάλιστα, που έχουν ανοιχτόχρωμο δέρμα διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο να προσβληθούν από μελάνωμα. Εν αντιθέσει με όσους έχουν σκούρο χρώμα δέρματος. Αυτό συμβαίνει, γιατί οι άνθρωποι με σκούρες αποχρώσεις διαθέτουν μεγαλύτερες ποσότητες μελανίνης, η οποία τους προστατεύει.

Ο κίνδυνος ανάπτυξης μελανώματος, επίσης, ευνοείται από την παρουσία άτυπων ή δυσπλαστικών σπίλων. Τόσο σε ακάλυπτες όσο και σε προστατευμένες περιοχές του δέρματος. Παράλληλα, τα άτομα που έχουν θετικό ατομικό ή οικογενειακό ιστορικό μελανώματος ή ιστορικό ηλιακού εγκαύματος έχουν περισσότερες πιθανότητες να εμφανίσουν μελάνωμα.

Μελάνωμα & Διάγνωση 

Η έγκαιρη διάγνωση είναι ζωτικής σημασίας, διότι το μελάνωμα μπορεί να μετασταθεί πολύ εύκολα. Βιοψία παίζει πολύ καθοριστικό ρόλο στη διάγνωση. Η διαδικασία αρχίζει με την αφαίρεση του όγκου κι έπεται η εξέταση του κάτω από το μικροσκόπιο, από ένα παθολογοανατόμο.

Ακολουθεί ο σαφής καθορισμός της έκτασης και του σταδίου στο οποίο βρίσκεται ο όγκος. Αυτό επιτυγχάνεται μέσα από την ακριβή μέτρηση του πάχους του και με βάση το πόσο βαθιά έχει εισχωρήσει στο δέρμα. Επίσης, εξετάζεται το ενδεχόμενο ύπαρξης μεταστάσεων στους παρακείμενους λεμφαδένες ή σε άλλα όργανα του σώματος.

Μέθοδοι Πρόληψης Μελανώματος

Ολόσωμη Ψηφιακή Χαρτογράφηση  Σπίλων

Η Ολόσωμη Ψηφιακή Χαρτογράφηση Σπίλων είναι υψίστης σημασίας για την πρόληψη του μελανώματος. Ειδικότερα αν έχει θετικό οικογενειακό ιστορικό, καθώς αξιολογεί τους σπίλους αποτυπώνοντας σε βάθος τη δομή τους και συμβάλλει στην ορθή διάγνωση τους.

Κατά τη διάρκεια της εξέτασης, οι σπίλοι απεικονίζονται και αναλύονται, μέσω ενός ειδικού ψηφιακού συστήματος. Με κάμερα υψηλής ανάλυσης και με τη βοήθεια εξελιγμένου λογισμικού προγράμματος. Καταγράφεται η ακριβής θέση των σπίλων που υπάρχουν στο σώμα. Καθώς και η δερματοσκοπική εικόνα όσων τίθενται υπό παρακολούθηση.

Το σύστημα έχει σχεδιαστεί με αλγόριθμο βαθιάς μάθησης, ο οποίος διαρκώς τροφοδοτείται με νέα δεδομένα. Κάτι που συμβάλλει στην ορθή αξιολόγηση των σπίλων και στην αλάνθαστη εκτίμηση των αποτελεσμάτων. Βοηθώντας στην έγκαιρη διάγνωση καρκίνου του δέρματος. Με τις μεθόδους αυτές, οι σπίλοι κατατάσσονται σε ύποπτους, καλοήθεις ή κακοήθεις. Σε περίπτωση που κάποια δερματική βλάβη θεωρηθεί ύποπτη, τότε ενδείκνυται χειρουργική αφαίρεση και ιστολογική εξέταση.

Με τη βοήθεια του εξειδικευμένου λογισμικού της Ολόσωμης Ψηφιακής Χαρτογράφησης, σε κάθε επαναληπτική εξέταση, μπορούν να συγκριθούν ψηφιακά οι νέες φωτογραφίες με τις προηγούμενες. Έτσι, επιτυγχάνεται η διαμόρφωση ενός ιστορικού για κάθε ασθενή, κάτι που εκμηδενίζει την πιθανότητα λάθους. Μπορεί, μάλιστα, να διαπιστωθεί με απόλυτη βεβαιότητα αν έχουν αναπτυχθεί νέοι σπίλοι, να αξιολογηθούν τυχόν μεταβολές σε υπάρχοντες σπίλους, ενώ εκτιμάται το αν πράγματι χρήζει αφαίρεσης κάποιος σπίλος.

Πρόκειται για μία ανώδυνη και πλήρως ασφαλή διαγνωστική εξέταση, κατά την οποία δεν εκπέμπεται ακτινοβολία. Γι’ αυτό το λόγο, ενδείκνυται για όλα τα άτομα, ανεξαρτήτως ηλικίας και φύλου, παρέχονται σε όλους ανεξαιρέτως τη δυνατότητα προληπτικού ελέγχου.

Αποφυγή υπερβολικής έκθεσης στην ηλιακή ακτινοβολία

Η ηλιακή ακτινοβολία έχει ενοχοποιηθεί σε μεγάλο βαθμό για την εμφάνιση Μελανώματος. Επομένως, είναι απαραίτητο να προφυλαχθούμε με τους εξής τρόπους:

• Συνιστάται η αποφυγή της υπερβολικής έκθεσης στον ήλιο, ειδικότερα τους θερινούς μήνες από τις 11.00 έως τις 16.00.
• Τα βρέφη και τα παιδιά δεν πρέπει να εκτίθενται απευθείας στον ήλιο, παρά μόνο εάν φορούν καπέλο, ρούχα και γυαλιά ηλίου.
• Προτείνεται η χρήση αντιηλιακού με υψηλό δείκτη προστασίας, καθ’όλη τη διάρκεια του έτους (ακόμα και σε συννεφιά, χιόνι ή κάτω από την ομπρέλα). Χρειάζεται, μάλιστα, να ανανεώνεται το αντιηλιακό ανά δύο ώρες.

Ιατρική Ακριβείας  

Η Ιατρική Επιστήμη, μετά την αποκωδικοποίηση του ανθρώπινου DNA και τη διενέργεια Γονιδιακών Εξετάσεων, έχει αλλάξει σελίδα. Πλέον, σε κλινικό επίπεδο, μπορούμε να γνωρίζουμε με ακρίβεια το βαθμό προδιάθεσης ή τα αίτια έκφρασης οποιασδήποτε βιοχημικής εκτροπής (νοσηρότητας).

Η Ιατρική Ακριβείας αποτελείται από τρία στάδια.

Το πρώτο αφορά στη διενέργεια Γονιδιακών Εξετάσεων (Εξετάσεις DNA) ή και Ειδικών Μεταβολικών Εξετάσεων.

Μέσω της διενέργειας Γονιδιακών Τεστ, αναλύονται πολυμορφισμοί (SNPs) και γονιδιακές παραλλαγές στα γονίδια που έχει αποδειχθεί, έπειτα από επισταμένη έρευνα ετών, ότι σχετίζονται με το εκάστοτε νόσημα. Έτσι, ανιχνεύονται:

• Η προδιάθεση των ατόμων να εμφανίσουν κάποια νόσο, μετέπειτα στη ζωή τους
• Οι ακριβείς μηχανισμοί έκφρασης του εκάστοτε νοσήματος, όταν αυτό έχει ήδη εκφραστεί

Η ανάλυση πραγματοποιείται με δείγμα σάλιου και διενεργείται μία φορά στη ζωή του ατόμου. Τα αποτελέσματα ισχύουν εφ’ όρου ζωής.

Το δεύτερο στάδιο σχετίζεται με τη «μετάφραση» (μεταφραστική ιατρική), με την ερμηνεία δηλαδή των αποτελεσμάτων. Η γνώση της γενετικής προδιάθεσης του καθενός να εμφανίσει κάποια νόσο καθιστά εφικτή την εκπόνηση ενός κατάλληλου θεραπευτικού πλάνου, που αποβλέπει στην πρόληψη της εμφάνισης της ασθένειας.

Ομοιοτρόπως, η αποκωδικοποίηση των πραγματικών αιτιών της εκάστοτε πάθησης συμβάλλει στην αποτελεσματική, πλήρως στοχευμένη θεραπευτική αντιμετώπιση της, μέσω της εκπόνησης Αυστηρά Εξατομικευμένων Θεραπευτικών Σχημάτων.

Το τρίτο και τελευταίο βήμα αφορά πλέον στην αυστηρά εξατομικευμένη θεραπευτική κατεύθυνση.

Στη Σύγχρονη Ιατρική Πραγματικότητα, στην εποχή της Ιατρικής Ακριβείας, όλες οι προηγούμενες μεθοδολογίες, που βασίζονταν σε γενικευμένα θεραπευτικά σχήματα (το ίδιο για όλους), θεωρούνται παρωχημένες.

Με τη βοήθεια του Γονιδιακού Ελέγχου, ανευρίσκονται οι καταλληλότερες θεραπευτικές ουσίες για κάθε άτομο, δηλαδή οι ουσίες στις οποίες ανταποκρίνεται καλύτερα ο κάθε οργανισμός. Έτσι, ο ασθενής δεν πειραματίζεται, μέχρις ότου να μπορέσει να βρει τη σωστή αγωγή για την περίπτωση του.

Οι ασθενείς μπορούν πλέον να λαμβάνουν Ακριβείς Θεραπείες. Οι θεραπείες αυτές έχουν πολλαπλά οφέλη και πλεονεκτήματα, καθώς:

• Προσφέρουν καλύτερα αποτελέσματα όσον αφορά στην ίαση. Άρα, το θεραπευτικό όφελος των ασθενών μεγιστοποιείται.
• Περιορίζουν το χρόνο αποθεραπείας.
• Μειώνουν τις περιττές ταλαιπωρίες και δαπάνες σε σχέση με τα θεραπευτικά σχήματα του παρελθόντος.

Αυτές οι Αυστηρά Εξατομικευμένες Θεραπευτικές Αγωγές μπορούν να προταθούν σε συνεργασία με τις εμπλεκόμενες Ιατρικές Ειδικότητες, λαμβάνοντας υπόψιν πληθώρα δεδομένων, όπως τις ακριβείς αναλύσεις, το πλήρες επιγενετικό ιστορικό, την πιθανή ύπαρξη υποκείμενων νοσημάτων, το φύλο, την ηλικία του ασθενούς, τις διατροφικές συνήθειες και πολλούς άλλους παράγοντες.

Η ποιότητα ζωής των ασθενών που υπόκεινται σε αυτού του είδους τις θεραπευτικές αγωγές βελτιώνεται, ο οργανισμός τους επαναρρυθμίζεται, ενισχύονται τα σωματικά και κατ’ επέκταση τα ψυχικά τους αποθέματα και μάλιστα μετά το πέρας της θεραπείας, μειώνονται οι όποιες πιθανότητες υποτροπής της νόσου.

Έτσι, μεγιστοποιείται το θεραπευτικό όφελος των ασθενών και ταυτοχρόνως περιορίζονται στο ελάχιστο οι περιττές ταλαιπωρίες και δαπάνες θεραπείας.

Αφαίρεση Μελανώματος

Στις περισσότερες περιπτώσεις, το μελάνωμα θεραπεύεται, κατόπιν χειρουργικής αφαίρεσης του. Πέρα από τη χειρουργική εκτομή του μελανώματος, μερικές φορές ενδείκνυνται και ακτινοθεραπεία, κυρίως σε ηλικιωμένα άτομα, στα οποία το μελάνωμα έχει εξελιχθεί σε αρκετά σοβαρό στάδιο ή σε περιπτώσεις τοπικών μεταστάσεων.

Η κρυοχειρουργική αποτελεί μία επιπλέον θεραπευτική μέθοδο που αντιμετωπίζει αποτελεσματικά τις δευτερογενείς δερματικές μεταστάσεις. Πρόκειται για μία μέθοδο που εγγυάται ασφάλεια, παρέχει άριστα αποτελέσματα και αποτελεί βασική μέθοδο θεραπείας προκαρκινικών βλαβών.  Σε  σοβαρές περιπτώσεις, όμως, όπου το μελάνωμα έχει εξελιχθεί σε προχωρημένο στάδιο, συνιστάται χημειοθεραπεία για την αντιμετώπιση του.